Len zwyczajny – rośliny w kosmetykach

Len zwyczajny (Linum usitatissimum) to jednoroczna roślina zielna z rodziny lnowatych o prostej, wąskiej łodydze, dorastającej maks. do 1m. Kwiaty ma białe lub niebieskie, a nasiona lnu są owalne i jasnobrązowe. Obecnie uprawia się go na obszarach o klimacie umiarkowanym i subtropikalnym w Europie, Azji i Amerykach. Nazwa Linum pochodzi od celtyckiego słowa „lin” (nitka) dotyczy oczywiście wykorzystania tej rośliny jako tkanina.

 

Najczęściej wykorzystywaną częścią lnu są jego nasiona tzw. siemię lniane oraz łodyga. Uprawiane są dwie główne odmiany, typu nasiennego dla oleju oraz typu lnianego dla włókien pozyskiwanych z łodygi. Nasiona są zbierane latem, po całkowitym dojrzeniu. Następnie są czyszczone i suszone. Zawierają one około 30-45% kwasu linolenowego oraz inne substancje aktywne lnu: proteiny, węglowodany, lignany, flawonoidy, związki fenolowe, sole mineralne (potas, fosfor, magnez i wapń) oraz witaminę E.

 

Historia wykorzystania lnu

Len był ważną rośliną dla rozwoju cywilizacji Zachodu, znaną od co najmniej 8000 lat. Jego nasiona odnalezione w ruinach Babilonu datowano na ok. 7000 lat p.n.e., zatem możemy uznać go za pierwszą znaną nam roślinę uprawną. Egipcjanie wykorzystywali włókna lnu do mumifikowania zwłok, zaś lniana tkanina została wspomniana kilkakrotnie w Biblii, m.in. werset z Księgi Przysłów (31,10-31): „O len się stara i wełnę … sporządza sobie okrycia, … płótno wyrabia, sprzedaje”.

Z jego włókien sporządzano ubrania, sznury, knoty i buty. Nasiona lnu miały także swoje spożywcze i medyczne zastosowanie. Około roku 700 naszej ery, Charlemagne uchwalił prawo nakazujące jego ludziom spożycie nasion lnu w celu zachowania zdrowia. Hipokrates zalecał go jako emolient już w V w. p.n.e. Rozpowszechniony w krajach śródziemnomorskich przez kupców fenickich, a później w Europie pojawiły się jego pola uprawne i rozwinął przemysł lniarski. Nasiona lnu znaleziono w wykopaliskach w Biskupinie.

 

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe

Obecnie, len wykorzystuje się jako środek przeczyszczający, emoliencyjny, łagodzący, przeciwkaszlowy, moczopędny, uspokajający, antyseptyczny, przeciwskurczowy. Jest także stosowany do zwalczania przeziębień, stanów zapalnych, zapalenia oskrzeli, kaszlu, problemów gastrycznych, reumatyzmu, dolegliwości wątroby, cukrzycy. Nasiona lnu są także źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych bardzo ważnych dla naszego zdrowia. Siemię lniane szeroko wykorzystuje się w farmacji ze względu na jego działanie przeczyszczające wynikające z wysokiej zawartości śluzów i nierozpuszczalnych włókien (celulozy), które powodują rozszerzenie ścian jelit i w konsekwencji stymulują ich perystaltykę. Ponadto, siemię lniane działa ochronnie na błony śluzowe żołądkowo-jelitowe tworząc ochronną powłokę w przypadku stanów zapalnych.

 

Len w kosmetologii i kosmetyce

Olej lniany wykorzystuje się w wielu preparatach do leczenia poparzonej skóry lub zwalczania bólów reumatycznych. Nasiona lnu są skutecznym środkiem przeciwtrądzikowym i przeciwzapalnym. Z powodzeniem wykorzystuje się je do leczenia egzemy, dermatoz i łuszczycy. Obfitość śluzu w nasionach lnu sprawia, że są one użyteczne w łagodzących i nawilżających preparatach do twarzy i ciała oraz preparatach do pielęgnacji włosów. Śluz tworzy film ochronny na skórze, chroniący przed utratą wody transepidermalnej. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (kwas linolowy, kwas oleinowy) posiadają udowodnione właściwości kosmetyczne ze względu na wzmacnianie funkcje bariery ochronnej skóry. Witamina E ma właściwości przeciwutleniające i neutralizujące wolne rodniki generowane poprzez promieniowanie UV lub inne czynniki środowiskowe.