Peelingi kosmetyczne

Peeling (peel – łuszczyć się) to procedura zniszczenia naskórka bądź tylko jego części mogąca sięgać aż do skóry właściwej. Eksfoliacja to określenie peelingu powierzchownego dotyczącego tylko martwych komórek naskórka. W gabinecie kosmetycznym najczęściej wykonuje się właśnie peelingi powierzchowne obejmujące głównie warstwę rogową naskórka. Istnieje wiele metod peelingujących. Są to czynniki chemiczne (kwasy), mechaniczne (np. mikrodermabrazja) i cieplne pochodzące z lasera czy innych źródeł opartych na świetle.

 

Peelingi można podzielić w zależności od głębokości na:

• Powierzchowne (złuszczanie następuje w obrębie naskórka)
• Średniogłębokie (uszkodzenie skóry od dolnej części warstwy brodawkowatej do do górnej części warstwy siateczkowatej)
• Głębokie (uszkodzenie środkowej części skóry właściwej)

 

Historia peelingów

Złuszczanie skóry wykonywane w celach kosmetycznych było już znane w starożytnym Egipcie. Zaobserwowano, że kąpiele w kwaśnym mleku poprawiają kondycję skóry, zmiękczają ją i wygładzają. Obecnie wiemy, że to kwas mlekowy, bioaktywny składnik kwaśnego mleka, wywiera takie działanie.

Już w czasach starożytnych łączono peeligi chemiczne z mechanicznymi. Naturalne kwasy owocowe lub produkty fermentacji owoców czy mleka łączono z substancjami pochodzenia mineralnego, np. pumeksem, glinkami, solą, siarką i pyłem wulkanicznym.

W obecnych czasach posiadamy już dużo szerszą wiedzę na temat peelingów. Opisanie zalet działania kwasu salicylowego (BHA), fenolu, rezorcyny i trichlorooctanu (TCA) przez niemieckiego dermatologa w XIX zapoczątkowało zainteresowanie lekarzy kwasami i możliwością stosowania ich w kosmetyce i medycynie estetycznej. W latach 70 XX w. J. Van Scot wprowadził na rynek alfa-hydroksykwasy. Można powiedzieć, że Alfa-hydroksykwasy zrewolucjonizowały pielęgnację skóry.

Początkowo działanie kwasów określano jako normalizujące lub wywierające korzystny wpływ na suchą skórę i rybią łuskę. Kolejne lata doświadczeń odkryły, że hydroksykwasy posiadają również działanie antystarzeniowe.

 

Alfa-hydrokwasy

Alfa-hydroksykwasy mają bardzo szerokie spektrum działania. Polecane są w leczeniu objawów posłonecznego starzenia się skóry, ostudy, plam barwnikowych soczewicowatych, trądziku pospolitego i rogowacenia mieszkowego, brodawek zwykłych i łojotokowych.. To jaki wpływ będą wywierały substancje te na naskórek zależy od receptury, podłoża, typu kwasu, pH, stężenia i leczonego obszaru skóry (grubość skóry i naskórka, ilość mieszków włosowych).

Alfa-hydroksykwasy, nazywane również kwasami owocowymi, to grupa organicznych kwasów karboksylowych gdzie grupa hydroksylowa dołączona do węgla α sąsiaduje z grupą kwasową.

Przy niższym pH i wyższym stężeniu wykazują właściwości regulujące proces rogowacenia, przyspieszające proces złuszczania naskórka i wymianę jego komórek. Działają bowiem na połączenia desmosomów w warstwie podstawnej. Przy dłuższym stosowaniu wpływają pobudzająco na skórę właściwą gdzie dochodzi do pobudzenia fibroblastów, makrofagów, komórek tucznych oraz do zwiększenia produkcji kolagenu, elastyny i glikozaminoglikanów. Konsekwencją tego jest zwiększenie grubości skóry właściwej. Przy wyższym pH działają głównie jako substancje nawilżające. Ich działanie określa się jako metaboliczne.

 

Kwasy kosmetyczne

Najczęściej stosowane kwasy w gabinecie kosmetycznym to:

Kwas glikolowy
Cechuje się najmniejszą cząsteczką spośród wszystkich alfa-hydroksykwasów. Jego pH jest równe 3,83. Dzięki małym rozmiarom cząsteczki bardzo łatwo penetruje warstwę rogową naskórka. Kwas glikolowy cechuje się szerokim spektrum działania. Powoduje rozluźnienie i rozrywanie wiązań komórkowych poprzez hamowanie aktywności enzymów (kinaz i sulfotransferaz). Pobudza syntezę kolagenu i glikozaminoglikanów. Efekty uzyskane peelingiem kwasem glikolowym to odmłodzenie, zmniejszenie objawów trądziku pospolitego, poprawa ogólnej kondycji skóry, spłycenie blizn, rozjaśnienie przebarwień, normalizacja zaburzeń rogowacenia.

Kwas mlekowy
Powoduje zwiększenie ilości glikozaminoglikanów i wzrost nawilżenia, czego konsekwencją jest poprawa elastyczności i jędrności skóry, poprawia struktury kolagenu, normalizuje proces rogowacenia.

Kwas migdałowy
Jest to kwas o działaniu delikatnym i ogólnym. Wykazuje właściwości lipofilne. Dzięki temu może być wchłaniany w głąb gruczołów łojowych. Dodatkowym jego atutem jest działanie antybakteryjne. Kwas migdałowy znalazł zastosowanie w peelingach przeznaczonych dla skór z trądzikiem pospolitym, łojotokiem a także z objawami starzenia, fotostarzenia i przebarwieniami. Jest to preparat zalecany pacjentom z każdym rodzajem cery. Z reguły nie wywołuje podrażnień. Nie uwrażliwia również skóry na słońce. Dlatego też może być wykonywany przez cały rok. Kwas migdałowy charakteryzuje się powolnym przenikaniem w głąb skóry co pozwala na lepszą kontrolę penetracji podczas zabiegu.

Kwas salicylowy
Należy do beta-hydroksykwasów. Rozpuszcza się w tłuszczach dzięki temu jest stosowany u pacjentów z tłustą skórą. W stężeniu do 10% wykazuje działanie keratoplastyczne natomiast powyżej 10% keratolityczne.

 

Przeciwwskazania do peelingów

Przed przystąpieniem do zabiegu przeprowadza się bardzo dokładny wywiad z pacjentem. Przede wszystkim należy wykluczyć osoby z przeciwwskazaniami. Należą do nich:

• Ogólna infekcja organizmu wirusowa lub bakteryjna
• Opryszczka
• Ciąża
• Karmienie piersią
• Przyjmowanie izotretinoiny (pochodna witaminy A) – pogarsza proces gojenia, może być przyczyną powikłań (należy odczekać ok. roku po terapii)
• Terapia tetracyklinami i silnymi lekami hormonalnymi – istnieje ryzyko wystąpienia przebarwień
• Chemioterapia – pogarsza proces gojeni
• Skłonność do powstawania blizn przerosłych i keloidów

 

W wywiadzie ustala się również:

• Wskazania do zabiegu
• Realne oczekiwania pacjenta
• Ocenić jego stan emocjonalny
• Udzielić wszelkich wyjaśnień dotyczących zabiegu
• Dobrze jest uzyskać pisemną zgodę pacjenta
• Powiadomić o zaleceniach dotyczących pielęgnacji skóry po zabiegu
• Wybrać metodę i środki zabiegu (zależnie od wskazań, fototypu skóry wg Fitzpatricka i klasyfikacji Glogaua)

 

Niepożądane działania przy peelingach

W przypadku prawidłowego wykonania zabiegu z uwzględnieniem wszystkich wskazań i przeciwskazań peelingi powierzchowne rzadko dają skutki uboczne. Należy się jednak liczyć z faktem że skóra zawsze może zareagować w sposób nieprzewidywalny. Reakcje niepożądane jakie mogą wystąpić to: zaburzenia barwnikowe skóry, długo utrzymujący się rumień, linie demarkacyjne, nadwrażliwość na czynniki atmosferyczne, zaostrzenie zmian trądzikowych, prosaki. Najlepszą porą roku na złuszczanie AHA jest jesień i wiosna. Po zabiegu konieczne jest stosowanie kremu z wysokim faktorem.

Osoby, które źle tolerują peelingi chemiczne mogą poddać się peelingowi mechanicznemu. W ostatnich latach ogromne uznanie lekarzy dermatologów, kosmetologów i samych pacjentów zyskała mikrodermabrazja. Jest to zabieg podczas którego za pomocą głowicy diamentowej lub korundowej ściera się naskórek mikrowarstwa po mikrowarstwie. Znacząco wpływa to na poprawę wyglądu skóry.

Mikrodermabrazja wprawdzie dotyczy powierzchownych warstw naskórka jednakże wykazuje również wpływ na skórę właściwą. Organizm odbiera ścieranie warstw naskórka jako zranienie i uruchamia kaskadę procesów naprawczych. Sygnał z naskórka przesyłany jest do skóry właściwej gdzie dochodzi do tzw. remodelingu czyli wzrostu syntezy kolagenu i elastyny.

 

Efekty peelingów chemicznych

Po jednym zabiegu skóra jest wyraźnie gładsza i jaśniejsza. Dzięki serii zabiegów osiągamy:

• Spłycenie zmarszczek
• Korekcję blizn
• Poprawę elastyczności skóry
• Obkurczenie ujść gruczołów łojowych
• Usunięcie zaskórników
• Zmniejszenie łojotoku

Mikrodermabrazja jest zabiegiem nieinwazyjnym, pozbawionym efektów ubocznych. Niemniej jednak istnieją przeciwwskazania. Należą do nich:

• Trądzik różowaty
• Trądzik ze stanami zapalnymi
• Naczyniaki płaskie i jamiste
• Uszkodzona skóra
• Zakażenia wirusowe, bakteryjne lub grzybicze
• Skłonność do powstawania keloidów
• Terapia izotretinoinami

Bardzo dobre efekty zabiegów uzyskujemy łącząc mikrodermabrazję z innymi metodami, np.: mikrodemabrazja + peeling chemiczny, mikrodermabrazja + mezoterapia. Dzięki kojarzeniu metod efekty terapeutyczne są szybsze i lepsze.