Ruszczyk kolczasty – rośliny w kosmetykach

Ruszczyk kolczasty – rośliny w kosmetykach

Ruszczyk kolczasty (Ruscus aculeatus) zwany również myszopłochem, należy do rodziny ruszczykowatych i dorasta do 25-100 cm. Kwiaty tej rośliny są małe i zielonkawe. Owocem jest szkarłatna jagoda zawierająca 1-2 nasionka. Z wyglądu przypomina dojrzałą czereśnię. Ruszczyk występuje na obszarach śródziemnomorskich i północno-zachodnich Europy aż po Iran. Rośnie na wysokości 600-1000 m n.p.m. w lasach, gąszczach i na obszarach górskich, często w towarzystwie dębów.

 

Kłącze jest najistotniejszą częścią tej rośliny, ponieważ to właśnie z niej produkuje się ekstrakt wykorzystywany w medycynie i kosmetologii. Obecne w kłączu saponiny steroidalne, z których pozyskuje się ruskogeninę i neoruskogeninę, czynią tą roślinę niepowtarzalną. Dodatkowo ekstrakt z kłącza ruszczyka zawiera wysokie stężenie rutyny i metylochalkonu hesperydyny oraz liczne olejki eteryczne, taniny, fitoestrole i żywicę.

Ze względu na mocno rozpowszechnione występowanie tej rośliny, znana jest pod różnymi nazwami: Sweet broom, Ruscus, Jews Myrtle oraz Butcher’s broom. Butcher’s broom, czyli miotła rzeźnika, ma historyczne znaczenie. Gałązki krzewu były dawniej wykorzystywane do czyszczenia stanowiska pracy rzeźników. Polska nazwa myszopłoch również ma swoją historię. Kiedyś wierzono, że ta roślina odstrasza myszy. Podobnie jak we Włoszech, gdzie nazywa się ją „żądłem na myszy”.

 

Lecznicze zastosowanie ruszczyka

Ruszczyk znalazł wiele zastosowań leczniczych na przestrzeni wieków. Po raz pierwszy wymieniono go w księdze IV w rozdziale 147 pracy naukowej Dioskuridesa, gdzie opisano wywary z liści i owoców zmieszanych z winem. Opisany wywar zalecany był do wywoływania menstruacji, do zwalczania zatorów moczowych oraz jako środek moczopędny. Między wiekiem XVI a XIX ruszczyk wykorzystywano, jako środek repelencyjny na pasożyty. W 1950 r. francuscy naukowcy wyizolowali z kłączy i korzenia ruszczyka ruskogeninę – główną saponinę tej rośliny. Wywary z korzenia i kłączy ruszczyka stosowano w celu zapobiegania i zwalczania niewydolności naczyniowej, infekcji moczowych, podagry i bolesnego miesiączkowania przez kilka stuleci.

 

Ruszczyk w kosmetologii i kosmetyce

Dziś wykorzystuje się go przede wszystkim w preparatach kosmetycznych. Niezwykły skład, czyli saponiny steroidowe, flawonoidy i garbniki czynią go ważnym elementem wielu kosmetyków. Ekstrakt z ruszczyka stosuje się głównie w terapii leczenia problemów naczyniowych. Wiele kosmetyków wykorzystuje jego właściwości przeciwzapalne. Najnowsze badania wykryły dodatkowe zastosowanie odmładzające tej rośliny. Stosowany regularnie ekstrakt hamuje działanie elastazy, czyli enzymu, który niszczy naturalną elastynę w skórze, co w efekcie może spowalniać proces starzenia.

 

Ruszczyk w kosmetykach Chantarelle