Skrzyp polny – rośliny w kosmetykach

Skrzyp polny – rośliny w kosmetykach

Skrzyp polny (Equisetum arvense) to jednoroczna roślina z rodziny skrzypowatych. Skrzyp nie daje kwiatów – rozmnażanie odbywa się przez zarodniki. Pochodzi z Europy, jest potomkiem gigantycznych przodków, rosnących w erze Mezozoiku i tworzących rozległe lasy. Obecnie skrzyp rośnie powszechnie na łąkach o gliniastych, piaszczystych i wilgotnych glebach. Dziko można go też spotkać przy poboczach dróg, terenach nadrzecznych oraz na polach. We wschodniej Europie skrzyp uprawiany jest na niewielką skalę.

 

Łodygi skrzypu polnego to bogate źródło minerałów, zwłaszcza krzemu (5-10%). Dodatkowo znajdujemy tutaj również sole potasu, wapnia, fosforu i niewielkie ilości manganu. Skrzyp zawiera również flawonoidy, śladowe ilości alkaloidów, taniny, fitosterole, kwasy tłuszczowe (linolowy, oleinowy), kwasy krzemowe, kwas benzoesowy, kwas jabłkowy, kwas cytrynowy, witamina C, żywice, lignany.

Uważa się, że rodzaj skrzyp wykształcił się w trzeciorzędzie, powstając ze znacznie starszego rodzaju pokrewnej rośliny skrzypowatej, pochodzącej z ery paleozoicznej – permu lub karbonu. Sugerowano, że może być uznawany za najstarszą współczesną roślinę naczyniową. Skrzypy wykorzystywane były od wieków m.in. do barwienia tkanin. Natomiast ze względu na wysoką zawartość krzemionki stosowano go do mycia metalowych naczyń i czyszczenia broni.

 

Lecznicze właściwości skrzypu polnego

Skrzyp polny tradycyjnie był wykorzystywany jako środek moczopędny, hemostatyczny i remineralizujacy. Początkowo sądzono, że moczopędne właściwości skrzypu spowodowane są działaniem składników nieorganicznych (krzemu), lecz dzisiaj wiadomo, że działanie to jest spowodowane aktywnością flawonoidów i saponin. Skrzyp posiada znaczące właściwości hemostatyczne i zabliźniające, dlatego tradycyjnie wykorzystywany był do zwalczania różnego rodzaju krwotoków. Należy podkreślić remineralizujące działanie skrzypu, wynikające z obecności znaczących ilości krzemu.

Skrzyp to bogate źródło wodno-rozpuszczalnego krzemu, łatwo przyswajanego przez organizm (łatwiej, niż w innych formach pochodzenia roślinnego). Krzem bierze udział w organizmie ludzkim w syntezie kolagenu oraz przyczynia się do zachowania konsystencji i twardości kości, ścięgien, paznokci, włosów, chrząstek.

 

Skrzyp w kosmetologii i kosmetyce

Skóra zawdzięcza swoją elastyczność obecności włókien kolagenowych i elastyny, które wraz z wiekiem odnawiane są z coraz mniejszą intensywnością, co skutkuje wiotczeniem skóry, pojawianiem się zmarszczek itd. Stwierdzono, że krzem pomaga utrzymać odpowiednią ilość kolagenu oraz elastyny, pomagając zachować integralność strukturalną skóry i jednocześnie wspomagając rozwój nowych składników tkanki łącznej, opóźniając w efekcie końcowym starzenie skóry. Dodatkowo taniny skrzypu działają ściągająco, co ogranicza utratę płynów i chroni przed uszkodzeniami zewnętrznymi, wspierając regenerację tkanek (gojenie) w przypadkach ran powierzchniowych i poparzeń. Skrzyp jest szczególnie polecany więc do kosmetyków o działaniu ujędrniającym i regenerującym.

 

Skrzyp na naczynka krwionośne

Krzem pomaga zachować elastyczność naczyń krwionośnych. Parametr ten, w połączeniu z działaniem ściągającym, jest kluczowy do prawidłowego krążenia krwi. Flawonoidy to również składniki chroniące i wzmacniające naczynia krwionośne – redukują one przepuszczalność naczyń oraz zwiększają ich wytrzymałość. Flawonoidy bardzo często wykorzystuje się w kuracjach zaburzeń naczyniowych, np. żylakach, chronicznej niewydolności żył, niskiej odporności naczyń itd. Ich efekt ochronny wynika z wysokiego powinowactwa do bogatych w prolinę protein, takich jak kolagen i elastyna. W związku z tym, że proteiny te są strukturalnymi składnikami żył, ich degradacja osłabia naczynia krwionośne, co prowadzi do powstawania obrzęków czy opuchlizn dolnych partii ciała. Ekstrakt ze skrzypu polnego może więc znaleźć zastosowanie w kosmetykach poprawiających ogólne krążenie krwi.

 

Działanie remineralizujące

Z medycznego punktu widzenia, skrzyp jest bardzo ciekawy ze względu na swoje działanie remineralizujące. Działanie to wynika z wysokiej zawartości składników mineralnych, zwłaszcza krzemu. Wykorzystanie kosmetyczne krzemu opiera się głównie na zawartości minerałów oraz witamin i skupia się często na jego zdolności do utrzymania naturalnej równowagi skóry. Wspomniane składniki aktywne w naturalny sposób przywracają witalność skóry i poprawiają jej wygląd. Ekstrakt ze skrzypu polnego polecany jest w związku z tym do produktów o działaniu stymulującym i rewitalizującym.

Natomiast ściągające właściwości tanin obecnych w skrzypie wynikają z ich zdolności do tworzenia kompleksów z różnym substancjami. Po aplikacji na skórę, taniny pokrywają jej wierzchnie warstwy oraz błonę śluzową, chroniąc jednocześnie warstwy głębsze. Ekstrakt ze skrzypu może więc znaleźć zastosowanie w kosmetykach regulujących wydzielanie sebum.

Skrzyp polny w kosmetykach Chantarelle