Strażnicy nawilżenia skóry

Dlaczego wiele osób ma skórę suchą, łuszczącą się i bardzo odwodnioną? Dlaczego nasza skóra wysycha? Czasami jest to objaw okresowy, a czasami chroniczny. Powodów przesuszenia jest wiele i wszystkie są dość zróżnicowane.

Przyczyną może być m.in. choroba, w tym zaburzenia równowagi hormonalnej (np. diabetycy mają przewlekłą suchość skóry), problemy z trawieniem, choroby układu moczowo-płciowego, a także choroby o podłożu dermatologicznym, jak atopowe zapalenie skóry czy rybia łuska. Skóra zdrowej osoby może natomiast wyschnąć z powodu czynników zewnętrznych, jak suchy klimat, zetkniecie się skóry z chemikaliami, przebywanie w pomieszczeniach z klimatyzacją lub stres. Co dzieje się wówczas z warstwą rogową naskórka? Dlaczego przestaje być zdolna do zatrzymywania wody?

Co utrzymuje wodę w warstwie rogowej naskórka?

Przypomnijmy główne składniki skóry odpowiedzialne za utrzymanie w niej wody:

Sebum – tworzy cienką warstwę emulsji wodno-lipidowej
Struktury lipidowe (bariera lipidowa) – składają się z cholesterolu, ceramidów i nienasyconych kwasów tłuszczowych, których ilość jest ściśle określona w pewnej proporcji względem siebie. Jeśli korneocyt zawiera tylko 3% lipidów, to cement międzykomórkowy – 80%.
Składniki naturalnego czynnika nawilżającego NMF – wolne aminokwasy, mocznik, kwas mlekowy, piroglutaminian sodu
Keratyna jest końcowym produktem życia naskórka, charakteryzującym się odpornością na czynniki mechaniczne, fizyczne i chemiczne. Według niektórych autorów – keratyna, podobnie jak wszystkie białka, jest koloidem – pęcznieje w wodzie i wiąże cząsteczki wody.

Warstwa rogowa naskórka – „żywa materia”

W połowie lat 90. ubiegłego wieku udało się udowodnić, że warstwa rogowa naskórka stanowi główną barierę przepuszczalności naszej skóry. Pomysł ten przedstawił w latach 70. Albert Kligman. Przestrzeń między korneocytami wypełniona jest barierą lipidową warstwy rogowej naskórka, inaczej zwaną „barierą przepuszczalności”. Bariera lipidowa jest tworzona przez naprzemienne warstwy lipidów i wody. Lipidy (ceramidy, kwasy tłuszczowe, cholesterol) wraz z warstwą wodną tworzą lamelarny układ ciekłokrystaliczny. To wlaśćnie lipidy stanowią skuteczną barierę dla substancji rozpuszczalnych w wodzie, dlatego zniszczenie bariery lipidowej przez agresywne detergenty prowadzi do utraty wilgoci i zwiększonego złuszczania się skóry.

Lipidy warstwy rogowej naskórka vs. sebum

Sebum różni się znacznie od lipidów warstwy rogowej naskórka:

Lipidy warstwy rogowej naskórka nie powstają w gruczołach łojowych, ale w komórkach naskórka.
Nie są one „rozmazane” między zrogowaciałymi łuskami, ale są zorganizowane w pewną strukturę.
Różnią się od lipidów sebum składem chemicznym.

Właściwa pielęgnacja to klucz do zdrowej skóry

Sucha skóra to duży problem, ale możesz go znacznie zredukować, jeśli podejdziesz do niego kompetentnie i zastosujesz skuteczne metody działania. Ważne jest, aby unikać czynników zwiększających przesuszenie, jak np. silna klimatyzacja lub opalanie skóry. Pomogą także profesjonalne kosmetyki jak linia Absolute Rich Moisture marki Chantarelle. Nie należy lekceważyć przesuszenia, bowiem obniża ona jakość życia i atrakcyjność, a w konsekwencji przyczynia się do szybszego starzenia się skóry lub podatności na dermatozy. Wystarczy poczynić pewne wysiłki, a można zdecydowanie poprawić kondycję skóry.

dr Khrystyna Shekhovtsova
Ekspert Chantarelle, dermatolog i lekarz medycyny estetycznej

Literatura

Coderck L., Lopez O Maza A., Parra J.L Ceramides and skin function/ Am J Clin Dermatol 107-129
Role of ceramides in barrier function of healthy and diseased skin. Choi MJ, Maibach HI.Am J Clin Dermatol. 2005;6(4):215-23.
The microstructure of the stratum corneum lipid barrier: mid-infrared spectroscopic studies of hydrated ceramide: palmitic acid:cholesterol model systems.
Garidel P, Fölting B, Schaller I, Kerth A.Biophys Chem. 2010 Aug;150(1-3):144-56.
Barrel A., Paye M., Maibach H.I (eds.) Handbook of Cosmetic Science and Technology. Marcel Dekker AG., Basel., 2005