Szałwia lekarska – rośliny w kosmetykach

Szałwia lekarska – rośliny w kosmetykach

Szałwia lekarska (Salvia officinalis) to wiecznie zielony krzew z rodziny wargowatych. Rośnie do wysokości 30–70 cm, posiada zdrewniałą łodygę, zaś liście szaro-zielone z wierzchu i białawe od wewnątrz. Fioletowo-niebieskie kwiaty mają intensywny zapach i są bardzo obfite w nektar. Szałwia rośnie zazwyczaj na suchych i słonecznych zboczach do wysokości 750 m n.p.m., na ziemiach gliniastych.

 

Liście szałwii zawierają od 1 do 2,8% olejku eterycznego, a sama roślina jest ceniona m.in. ze względu na swój aromat. Zawartość flawonoidów w liściach szałwii wynosi 1-3%. Inne składniki aktywne to kwasy fenolowe, hydrolizowane i skondensowane taniny.

 

Szałwia – roślina lecznicza

Szałwia była ceniona od czasów starożytnych jako roślina lecznicza, a także magiczna. Nazwa rośliny wywodzi się z łacińskiego słowa salvere, co oznacza „zdrowy”. Grecy i Rzymianie stosowali ją jako lekarstwo na ukąszenia węża, problemy ze wzrokiem, utratę pamięci. Egipcjanie stosowali szałwię do poprawy urodzajności, a Rzymianie dodatkowo jako środek stymulujący (podobnie jak obecnie kawa). Hipokrates przepisywał okłady z szałwii na rany i bóle. Szałwia była również bardzo popularna wśród Chińczyków, którzy cenili ją bardziej niż tradycyjną herbatę i często wymieniali się nią z Anglikami. W Średniowieczu stosowano ją jako lek na przeziębienia, gorączkę, padaczkę, dolegliwości wątroby i zaparcia. Uważano ją też za afrodyzjak. Arabscy medycy dowodzili, że spożywanie szałwii wydłuża życie.

Zanim wynaleziono pastę do zębów, ludzie wcierali świeże liście szałwii w zęby, aby były one białe i lśniące. Trzyminutowy wywar z 20 g liści szałwii stosowany był tradycyjnie jako płukanka do ust chroniąca przed krwawieniem dziąseł oraz próchnicą. Szałwia to również popularny środek na niepokój, rozdrażnienie, niestrawność, dyskinezę wątroby oraz problemy związane z menopauzą. Jest ona stosowana do pobudzania apetytu, redukowania laktacji i pocenia się nóg, a także na cukrzycę. Komisja Europejska zaaprobowała miejscowe stosowanie liści szałwii w leczeniu zapaleń śluzówki gardła i nosa. Zaleca się także szałwię na zapalenia żołądka, dziąseł czy gardła. Szałwię wykorzystuję się do kąpieli przy leczeniu różnych schorzeń dermatologicznych. Aplikowana jest zwyczajowo na zainfekowane rany, afty i owrzodzenia.

 

Szałwia w kosmetologii i kosmetyce

Olejek eteryczny z szałwii działa hamująco na bakterie Gramm oraz na grzyby. Dlatego ekstrakt z szałwii zaleca się do kosmetyków o działaniu oczyszczającym i antyseptycznym. Liście szałwii wykazują dobrze znaną i udokumentowaną aktywność przeciwutleniającą, opartą na zawartości składników fenolowych. Ekstrakt z szałwii może być więc przydatny w kosmetykach chroniących integralność skóry i włosów przed szkodliwymi procesami utleniania. Aplikowana zewnętrznie blokuje zakończenia nerwowe gruczołów potowych i wpływają na centrum termoregulacyjne cebulek włosowych, przez co może być użyteczna w leczeniu nieprzyjemnego zapachu potu. Ekstrakt z szałwii może więc znaleźć zastosowanie w kosmetykach o działaniu antyperspiracyjnym.

Aktywność ściągająca szałwii wynika z obecności tanin. Związki te wykazują powinowactwo do cząsteczek protein. Po aplikacji miejscowej, pokrywają wierzchnie warstwy skóry i błony śluzowej, chroniąc tym samym warstwy głębsze. Działają one również wzmacniająco na naczynka krwionośne. W związku z tym, że taniny ograniczają utratę płynów i chronią przed uszkodzeniami wywołanymi czynnikami zewnętrznymi, wspierają regenerację tkanek podczas gojenia się ran czy poparzeń. Ekstrakt z szałwii zaleca się do produktów o właściwościach ściągających i gojących.

Szałwia jest rośliną barwiącą na ciemno i wzmacniającą włosy. Stosuje się ją również do leczenia łysienia. Stosowane w formie lotionu napary z liści szałwii tonizują włosy i nadają im blask. Szałwia jest szczególnie zalecana do włosów ciemnych, wzmacniając ich naturalny kolor oraz zwiększając siłę włosa. Ekstrakt z szałwii może więc znaleźć zastosowanie w produktach do pielęgnacji włosów.

Szałwia w kosmetykach Chantarelle