Trądzik pospolity – objawy i dermokuracje

Trądzik pospolity (Acne vulgaris) to najczęstsze schorzenie wieku młodzieńczego. Badania dowodzą, że problem ten dotyczy ponad 80% populacji w wieku od 11 do 30 lat. Choroba ta charakteryzuje się przewlekłym przebiegiem dlatego też często może prowadzić do depresji. Zmiany w trądziku pospolitym dotyczą głównie okolic łojotokowych (twarz, klatka piersiowa, plecy) i są to zaskórniki, grudki, krostki oraz torbiele ropne.

 

Geneza trądziku pospolitego

• Wzmożone wydzielanie łoju (sebum)
• Skład sebum (niedobór kwasu linolowego)
• Nadmierna keratynizacja przewodów wyprowadzających i ujść gruczołów łojowych
• Rozwój drobnoustrojów (Propionibactreium acnes, Pityrosporum ovale, Staphylococcus epidermidis)Na tle hormonalnym
• Proces zapalny
• Na tle jatrogenne
• Działanie niektórych kosmetyków

 

Pierwotnym wykwitem w trądziku są mikrozaskórniki (microcomedones). Przyczyną ich powstawania jest nadmierne wydzielanie łoju i keratynizacja wewnątrzmieszkowa. Proces ten prowadzi do zwężenia kanałów wyprowadzających co utrudnia wyprowadzenie zawartości gruczołu łojowego na powierzchnię skóry. Pod wpływem zalegającego łoju przewody wyprowadzające ulegają rozszerzeniu i powstają zaskórniki zamknięte (białe główki). W kolejnym etapie powstają zaskórniki otwarte (czarne główki). Proces ten związany jest z dalszym rozszerzaniem przewodów wyprowadzających i utlenianiem tłuszczów zawartych w łoju. Powstanie stanu zapalnego zawdzięczamy drobnoustrojom a właściwie enzymom hydrolitycznym (lipazy, proteazy, hialuronidazy), które wydzielają. Enzymy te działają niszcząco na ściany gruczołów łojowych. Efektem tego jest wydostanie się mas rogowych do okolicznych tkanek co wywołuje stan zapalny i powstawanie grudek i krostek. Jeżeli stan zapalny utrzymuje się dłużej wtedy powstają guzki. Ze zgrupowanych grudek, krost i guzków tworzą się ropnie.

Niektóre składniki kosmetyków również mogą wywoływać trądzik lub nasilać zmiany trądzikowe. Do takich składników należą: mirystynian izopropylu, masło kakaowe, oleje z warzyw, olej mineralny o jakości przemysłowej, wazelina o jakości przemysłowej. Substancje o jakości przemysłowej mogą być zanieczyszczone dziegciami, które bezpośrednio odpowiedzialne są za powstawanie trądziku. Obecnie jednak kosmetyki produkowane są z surowców o jakości kosmetycznej. Trądzik, w zależności od stanu, leczony jest miejscowo i ogólnie.

 

Dermokuracje na trądzik pospolity

W leczeniu miejscowym wykorzystuje się następujące substancje:

• Retinoidy stosowane miejscowo działają przeciwzapalnie, przeciwłojotokowo, keratolitycznie, komedolitycznie, pobudzają angiogenezę (Atrederm, Airol, Retin-A)
• Antybiotyki (Erytromycyna, Klindamycyna, Tetracyklina)
• Kwas azelainowy o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i komedolitycznym (Skinoren, Hascoderm, Acne Derm)
• Kwas salicylowy, który wykazuje działanie komedolityczne i przeciwłojotokowe (Sebasorb lotio)
• Nadtlenek benzoilu o działaniu keratolitycznym, komedolitycznym, przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym (Benzacne, Oxy)

Badania wykazują, że najlepsze efekty leczenia trądziku uzyskuje się stosując naprzemiennie leki o różnym mechanizmie działania. Leczenie ogólne stosuje się w umiarkowanie nasilonych i ciężkich postaciach trądziku.

Bardzo ładne efekty lecznicze uzyskuje się przy zastosowaniu izotretinoiny czyli kwasu 13-cis witaminy A (Roaccutane, Isotretinoin Isis). Lek ten charakteryzuje się działaniem przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym, przeciwłojotokowym i keratolitycznym. Podczas terapii stwierdza się działania niepożądane, takie jak: zapalenie czerwieni warg, wysychanie błony śluzowej nosa, gardła i jamy ustnej. Należy unikać również słońca. Izotretinioina ma udowodnione działanie teratogenne.

Kolejną grupą leków stosowaną w leczeniu trądziku są antybiotyki. Do leków i rzutu cały czas należą tetracykliny. Antybiotyki te mają bardzo szerokie spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego oraz działanie przeciwzapalne.

W leczeniu trądziku bardzo ważne jest włączenie do terapii preparatów witaminowych (witaminy PP, witamin z grupy B, witaminy C, witaminy A). Warto też przyjmować cynk. Jest to pierwiastek śladowy odgrywający wiele funkcji w organizmie. Hamuje również wydzielanie enzymów bakteryjnych. Istotną rolę odgrywa również psychoterapia. Z uwagi na fakt, że trądzik dotyka głównie ludzi młodych, zmiany umiejscowione są na odsłoniętych częściach ciała a przebieg choroby jest przewlekły, jest to problem nie tylko medyczny czy kosmetyczny ale również psychologiczny.