Kwas szikimowy stosowany jest przede wszystkim w przemyśle farmaceutycznym do produkcji leków, ale ostatnio trafił także do świata kosmetologii. Kwas szikimowy (kwas 3,4,5-trihydroksy-1-cyklohekseno-1-karboksylowy; SA) można wytwarzać w drodze syntezy chemicznej, fermentacji mikrobiologicznej i ekstrakcji z niektórych roślin. Poznajmy jego właściwości i działanie na skórę.
Kwas szikimowy w medycynie
Kwas szikimowy jest kluczowym półproduktem w syntezie leku przeciwwirusowego oseltamiwiru (Tamiflu, Ebilfumin). Pokazuje to jak ważną rolę, odgrywa ten kwas w przemyśle farmaceutycznym. Jest także prekursorem kilku innych leków.
Kwas szikimowy w kosmetologii
W przemyśle kosmetycznym kwas szikimowy jest naturalnym polihydroksykwasem (PHA) otrzymywanym z anyżu gwiazdkowatego (Illicium Verum). Kwas ten nie zwiększa wrażliwości skóry na światło słoneczne. Może być więc stosowany w kompleksowej dermokuracji przez cały rok, podobnie jak inne polihydroksykwasy.
Kwas szikimowy wspomaga regenerację skóry
Kwas szikimowy może nasilać przebudowę w skórze właściwej, tworząc niszę komórek macierzystych. Jest więc wykorzystywany jako bioterapia regeneracyjna skóry. Kwas szikimowy wspomaga odnowę komórkową i naskórka. Poprawia wygląd skóry dzięki delikatnemu działaniu złuszczającemu bez właściwości drażniących(naturalny efekt peelingu). Usuwa martwe, matowe i zabarwione komórki z powierzchni skóry, nadając jej świeższy, młodszy i bardziej promienny wygląd.
Właściwości antyoksydacyjne
Kolejną ważną właściwością regeneracyjną jest jego działanie antyoksydacyjne. Dzięki polifenolom kwas szikimowy ma strukturę chemiczną, która może neutralizować wolne rodniki. Jednocześnie sam w sobie jest stabilny, co pozwala uniknąć niekontrolowanych reakcji z biomolekułami skóry.
Działanie nawilżające, przeciwzapalne i antybakteryjne
Kwas szikimowy zwiększa nawilżenie, redukuje przeznaskórkową utratę wody TEWL. Ma także właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne, hamuje namnażanie drożdżaka Malassezia furfur i bakterii Propionibacterium acnes – charakterystycznych dla stanów zapalnych z zaczerwienieniami, podrażnieniami atopowymi i z dermatozami.
Główne efekty działania kwasu szikimowego
Kwas szikimowy ma różnorodne działanie na skórę, a mianowicie:
- przyspiesza odnowę składu komórkowego naskórka
- pobudza fibroblasty w skórze właściwej
- indukuje komórki macierzyste skóry
- zagęszcza strukturę kolagenu
- poprawia gojenie się ran
- posiada zdolność neutralizowania wolnych rodników
- wykazuje działanie przeciwwirusowe
- ma działanie nawilżające
- wybiela i rozjaśnia skórę
- wykazuje działanie antybakteryjne
- skutecznie zapobiega nadmiernej potliwości
Przemysł kosmetyczny często pozyskuje składniki aktywne sprawdzone wcześniej w medycynie i farmacji. Testy in vivo wykazały, że działanie eksfoliacyjne kwasu szikimowego o stężeniu 5% ma skuteczność porównywalną z działaniem 50% kwasu glikolowego jednakże bez niekorzystnych objawów towarzyszących użyciu kwasu glikolowego o tak wysokim stężeniu czyli bez efektu podrażnienia, zaczerwienienia, nadmiernego wysuszenia. Kwas szikimowy jest związkiem o działaniu przeciwutleniającym, dlatego używa się go w preparatach kosmetycznych o właściwościach ochronnych i odmładzających skórę. Może być stosowany przez cały rok z odpowiednią ochroną przeciwsłoneczną.
dr Khrystyna Shekhovtsova
Ekspert Chantarelle, dermatolog i lekarz medycyny estetycznej